W dynamicznym świecie biznesu, gdzie przepisy prawne ewoluują, a przejrzystość staje się priorytetem, jedną z kluczowych kwestii dla każdego przedsiębiorcy jest Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). CRBR to publiczny rejestr prowadzony przez Ministra Finansów, którego głównym celem jest gromadzenie i przetwarzanie informacji o beneficjentach rzeczywistych, czyli osobach fizycznych sprawujących faktyczną kontrolę nad podmiotami gospodarczymi. Jego istnienie ma fundamentalne znaczenie w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, uniemożliwiając przestępcom ukrywanie swojej tożsamości w złożonych strukturach korporacyjnych.
Kto musi dokonać zgłoszenia i czym jest beneficjent rzeczywisty?
Obowiązek zgłaszania informacji do CRBR i ich aktualizacji dotyczy szerokiego grona podmiotów, w tym spółek prawa handlowego (m.in. spółki jawne, komandytowe, z o.o., akcyjne – z wyjątkiem publicznych), a także fundacji, stowarzyszeń podlegających wpisowi do KRS, spółdzielni, trustów i europejskich zgrupowań interesów gospodarczych.
Beneficjentem rzeczywistym jest każda osoba fizyczna, która bezpośrednio lub pośrednio kontroluje dany podmiot poprzez posiadane uprawnienia, wynikające z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na jego działania. W przypadku spółek kapitałowych, zazwyczaj są to wspólnicy posiadający więcej niż 25% udziałów lub głosów. Jeśli ustalenie beneficjenta rzeczywistego na podstawie tych kryteriów nie jest możliwe, zgłoszeniu podlegają osoby zajmujące wyższe stanowiska kierownicze, np. członkowie zarządu.
Terminy zgłoszeń i ryzyko kar finansowych
Zgłoszenia do CRBR dokonuje się bezpłatnie, w formie elektronicznej, za pośrednictwem specjalnej strony internetowej. Kluczowe jest dochowanie terminów:
• Nowo zarejestrowane podmioty mają 14 dni na dokonanie zgłoszenia od dnia wpisu do KRS.
• Taki sam 14-dniowy termin obowiązuje w przypadku zmiany danych – liczy się go od dnia, w którym nastąpiła zmiana informacji lub od dnia jej wpisu do KRS (dotyczy to m.in. zmiany składu zarządu czy sprzedaży udziałów).
Brak zgłoszenia, opóźnienie lub podanie nieprawdziwych danych skutkuje poważnymi konsekwencjami finansowymi. Zgodnie z przepisami, kara pieniężna może wynieść aż do
1 000 000 zł. Co więcej, sam beneficjent rzeczywisty, który przekazał nieprawidłowe informacje, może zostać ukarany grzywną do
50 000 zł.
Wzrost kontroli i zaostrzanie sankcji
Praktyka pokazuje, że organy państwowe, w tym Krajowa Administracja Skarbowa, coraz intensywniej weryfikują wywiązywanie się z tych obowiązków. W 2023 roku nałożono 376 kar pieniężnych za naruszenia związane z CRBR, z czego 371 dotyczyło braku wpisu. Warto, też wspomnieć, że maksymalna kara nałożona w 2022 roku wynosiła aż 250 000 zł, a w 2021 roku było to maksymalnie "tylko" 35 000 zł. Statystyki jasno wskazują na wzrost liczby kontroli i zaostrzenie wymierzanych sankcji. Ponadto, banki i inne instytucje finansowe, jako instytucje obowiązane, również weryfikują zgodność danych w CRBR z informacjami od klientów, a wykryte rozbieżności zgłaszają, co może prowadzić do problemów z otwieraniem lub korzystaniem z rachunków bankowych.
Dlaczego warto przyłożyć się do prawidłowego wpisu?
Jako prawnik specjalizujący się w obsłudze korporacyjnej spółek handlowych, chciałbym zwrócić Państwa szczególną uwagę na konieczność prawidłowego i terminowego zgłoszenia do CRBR. Takie działanie to nie tylko uniknięcie wysokich kar finansowych, ale także budowanie zaufania do firmy w instytucjach bankowych i zapewnienie jej stabilności prawnej. Skomplikowane struktury własnościowe czy częste zmiany w spółce mogą utrudniać samodzielne ustalenie beneficjenta rzeczywistego i prawidłowe dokonanie wpisu a w dobie ciągłych zmian w przepisach prawa, profesjonalne doradztwo prawne staje się nieocenione. Zapewniam Państwa, że profesjonalne podejście do kwestii CRBR pozwoli uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji, zagwarantuje prawidłowość danych i zapewni spokój w prowadzeniu działalności. Warto zainwestować w rzetelność i aktualność danych, aby skupić się na rozwoju biznesu, zamiast martwić się o ewentualne sankcje.
